HPV
(Human Papilloma Virus) tüm dünyada en sık görülen viral geçişli cinsel yolla
bulaşan hastalıktır. Özellikle ilk cinsel ilişkinin başladığı batı ülkelerinde
adölesan yaş ve 20-30’lu yaşlar en sık görüldüğü yaşlardır. Yüzde doksan dokuz
cinsel ilişki ile kadından erkeğe ya da erkekten kadına geçer. HPV’nin yaklaşık
140 alt tipi vardır ve bunların da 40 kadarı kadın genital kanserleri (en sık
serviks, rahim ağzı kanseri) ile ilişkili
yüksek riskli HPV tipleridir (HRHPV). HPV’nin belli alt tipleri genital siğil
ile de ilişkilidir fakat genital siğile yol açan tipler kansere yol açmazlar.
Günümüzde rahim ağzı kanseri tarama
tesleri (PAP test, servikal sitolojik smear) ile özellikle gelişmiş ülkelerde
rahim ağzı kanser görülme sıklığı oldukça azalmıştır. Türkiye’de ise son
yıllarda Sağlık Bakanlığı bünyesinde kurulan KETEM’lerde (Kanser erken teşhis
tarama ve eğitim merkezleri) rahim ağzı kanser tarama testleri ve meme kanseri
tarama tesleri gibi erken tanı testleri yapılomaktadır. Toplum tarama şeklinde
olmasa da biz kadın doğum hekimleri bizlere gelen tüm evli kadınlara PAP test
ile kanser taraması yapmaktayız. Rahim ağzı kanser taraması ya doğrudan HPV
testi ya da PAP test ile yapılmaktadır. Son yıllarda KETEM’lerde uygulanan HPV
taraması ile HPV testi müspet (pozitif, human papilloma virus varlığı) gelen
hastalara aynı seansta alınan diğer bir test olan PAP testi de çalışılmaktadır.
Bu sonuçlarla hastalarımız bizlere, kadın doğum hekimlerine
yönlendirilmektedir. HPV testinin pozitif olduğu hastanın kanser olduğu
anlamına gelmez, bu konuda bazen bilgi eksikliğ ve yanlış anlaşılmalaradan
dolayı hastalarımız kendilerini gereksiz yere sıkıntaya sokmakta, kanser korkusuyla stres
altına girmektedirler. HPV testi pozitifliğinde sadece belirli tiplerinde (HPV
tip 16 ve tip 18 varlığı) ileri tetkik ve tedavi yapmak gerekmektedir. HPV
testi pozitif gelen hastalara aynı anda bakılan PAP smear testi de çalışılmakta
bu PAP testinde herhangi bir anormallik gelen kadınlara kolposkopik muayene
önerilmektedir. Kolposkopi aslında ışıklı bir büyüteçtir. Normal kadın doğum
muayenesi pozisyonunda yapılır (litotomi pozisyonu). Önce spekülüm muayenesi
ile direk bakı ile herhangi bir anormalillik olup olmadığına bakılır. Sonrasında
rahim ağzına özel boyalar sürülerek anormal boyanan alanlar kolposkopik olarak
incelenir ve gerekli yerlerden lokal analjezi sonrası parça, biyopsi alınması
gerekebilir. Kolposkopik muayene ve gerekirse parça alınma işlemi muayenehane şartlarında
kolaylıkla yapılabilmektedir. Spekülüm
muayenesinin verdiği rahatsızlıktan biraz daha fazla hasta acı duyabilir
ama kadınların çoğu tarafından kolaylıkla tolere edilebilen işlemlerdendir.
Parça sonucunda anormallik saptanan kadınlarda anormal bölgenin daha geniş çıkarılması
işlemi (LEEP, loop electrosurgical excsional procedure) yapılmaktadır. Bu işlem
muayenehane şartlarında yapılabilse de hastanın konforu, kanama kontrolü gibi
nedenlerden dolayı, günübirlik cerrahi bir işlem olarak hastanede yapılmalıdır.
Tüm bu rahim ağzı kanser taramaları ve problemli, anormal sonuçların tanı ve
tedavi edilmesiyle rahim ağzı kanseri gelişmeden çok daha erken dönemde
preinvaziv hastalık dediğimiz kanser öncüsü lezyonlar çok daha kolay şekilde
tedavi edilerek kansere gidişat engellenebilmektedir.