İdrar
kaçırma ve rahim sarkıklık ameliyatları
İdrar
kaçırma özellikle ileri yaş hastalarda sık olan karşılaşılan problemlerden biridir.
En sık görülen idrar kaçırma şekli karın içi basıncı arttıran durumlarda
görülen stres inkontinansı da denen idrar kaçırma şeklidir. Bunun yanında aşırı
aktif mesane de denen urge inkontinansı
da diğer bir idrar kaçırma çeşididir. Özellikla
kadında karın içi basıncını arttıran gülme, hapşırma, koşma, ağır
kaldırma, öne eğilme gibi durumlarda idrar kaçması stres inkontinansı olarak
adlandırılır. Eğer kadın aniden idrar sıkışıyorsa ve idrarı ani olarak tuvalete
yetişemden kaçırıyorsa bu na da tıp dilinde aşırı aktif mesane (urge inkonitnansı) denmektedir. Bunların
yanında daha nadir olarak önceden geçirilmiş ameliyatlara, radyoterapi
tedavsine bağlı fistül dediğimiz durumlarda hasta sürekli idrar kaçırmaktadır.
İdrar kaçırma problemi hayat kalitesini ileri derecede bozan, kadının sağlıklı
sosyal ilişki kurmasını engelleyen ve bazı durumlarda uzun süreli dışarıda
kalmasını engelleyen ciddi bir durumdur. İdrar kaçırma tedavisinde öncelikle
kadın tam olarak fiziksel ve genital muayenesi yapılmalıdır. Çünkü idrar
kaçırmalarına bazen rahim, idrar torbası ve barsak (rektal) sarkıklar da eşlik
edebelir. Bu tür durumlarda hastalar idrar kaçırmaya ek, tuvaletteyken ele
gelen kitle, baskı , hissi ağrı ve bazen de rahimin tamamının dışarı
sarkmasıyla bu durumun farkedilmesi şeklinde kliniklere başvurabilir. Bu
nedenle tam bir fizik ve genital muayene şarttır. İdrar kaçırmanın durumu,
şekli ve eşlik eden diğer sarkıklara göre tedavi değişir. Öncelikle kadında
olasi bir idar yolu enfeksiyonu ve saptanmamış bir diyabet hastalığı (şeker)
ekarte edilmedilir. Tedavinin ilk basamağında kadını kilo vermesi, egzersiz
yapması varsa diyabetinin düzenlenmesi istenir. Çok ileri olmayan durumlarda
Kegel egzersizleri denen pelvik taban kaslarını kuvvetlendiren egzersiler
önerilebilir. Fakat yaklaşık üçte bir hasta bu tedavilerden fayda görmez ve ek
tadaviye ihtiyaç duyabilir. Aşırı aktif mesane durumunun tedavisi ilaçladır.
Mesanenin istemsiz kasılmasını önleyen ilaçlarla istemsiz idrar kaçması
önlenmiş olur. Stres inkontinansında ise kadın ilk basamak tevailerden fayda
görmezse cerrahi gündeme gelir. Tedavide vajinal yolla yaklaşım önceliklidir.
Sling ameliyatları denen operasyonlarda mesane boynunu destekleyen aparatlar
kısa süren ameliyatlarla vajişnal yoldan uygulanır. Mesh denen sentetik bu
yamalar, kalın sentetik ipler şeklinde vajen yoluyla uyluk içi, dış genital
organlar arasından özel kancalarla mesane boynuna yerleştirilir. Bu sentetik
yamalar mesane boynunda uzun vadede sert bir doku oluşturarak mesane boynunu
destekller ve % 80-90 oranınd ahstanın şikayetleri geriler. Aynı seansta
gerekiyorsa hastada şikayet yol açan mesane, rahim, barsak sarkıkları da
düzeltilir. Bu ameliyatlar başarı açısından doğru cerrahi teknikle beraber
ameliyat sonrasında hastanın ideal kilosunu koruması, ağır taşımaktabn
kaçınması, kabızlık ve kronik öksürük gibi tıbbi durumlaın tedavi edilmesi de
çok önemlidir.