Çikolata Kisti (Endometriozis) hastalığının takip tedavisi nasıl yapılmalıdır?

Çikolata kistleri ya da endometriozis hastalığı hayat kalitesini ileri derecede düşüren kronik ağrı sendromlarında bir tanesidir. Genelde ilk bulgular adölesanlık döneminden sonra başlasa da çikolata kisti hastalığı tanısı geçilmektedir. Yapılan  çalışmalarda hastalar çikolata kisti tanısı alana kadar 7 yıl geçirmekte ve dört hekim değiştirmektedir.  Bu nedenle kadınların endometriozis ya da çikolata kisti hastalığı hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir.

Çikolata kisti varlığında adet döneminde yoğun ağrı şikayeti olmaktadır. Bununla beraber hastalığın yaygınlığı ile orantılı olarak bulantı, kusma, dışkılamada problemler, dışkıda kan görme gibi mide barsak şikayetleri de eşlik edebilir. Tedavinin geciktiği durumlarda ağrı kronik bir hal alarak sürekli hale gelebilir. Hastalığın yaygın olduğu durumlarda yan ağrısı, böbrek ağrısı gibi semptomlar da eşlik edebilir. Çikolata kisti hastalığında idrar kesesi yakın komşuluk nedeniyle tutulabilir ve hastada idrarda her ay adet ile beraber kanama görülmesi, idrar yaparken yanma, zor idrar yapma gibi bulgular da eşlik edebilir. Bazı hastalığın yaygın olduğu durumlarda böbrek kanallarındaki çikolata kisti baskısı nedeniyle böbrekte şişme ve fonksiyonlarında kayıp, müdahale edilmediği takdirde de o taraf böbrekte tamamen kayıp meydana gelebilmektedir.

Her ne kadar çikolata kisti hastalığının kesin tanısı ameliyat sonrasında alınacak biyopsinin patolojik olarak incelenmesiyle ortaya konsa da bu konudaki deneyimli hekimler hastanın şikayet ve bulgularıyla kesine yakın tanıya gidebilmektedirler.  

Tanı konduktan sonra ilaç tedavisi gündeme gelmektedir. Öncelikle basit arı kesiciler ile ağrı kontrolü sağlanmaya çalışılmaktadır. Ağrının yeterince azalmadığı durumlarda hormon tedavileri kapsamında farklı kombinasyonlarla ağrı kontrolü sağlanmaya çalışılmaktadır. Kombine tedavi yöntemleriyle ağrı kontrolü sağlanamadığı durumlarda cerrahi gündeme gelmektedir. Cerrahi tedaviye geçmeden önce hastanın çocuk isteği de göz önüne alınmalıdır.  Bazı durumlarda konu ile ilgili tüp bebek ve üreme tıbbı uzmanlarından görüş alınarak gerekli durumlarda yumurta ya da embriyo dondurma, cerrahi öncesi tüp bebek işlemleri hasta ile tartışılmalıdır.  

Cerrahi planlanmasında bazı hasta gruplarından MR gibi görüntüleme yöntemleri ya da barsak şikayeti olan hastalarda kolonoskopi gibi girişimlere ihtiyaç duyulabilir. Görüldüğü üzere çikolata kisti hastalığı multidisipliner yaklaşım gerektiren, medikal ve cerrahi tedavinin doğru uygulandığı zaman hastayı ciddi ağrı semptomlarından kurtaran kronik bir rahatsızlıktır. Bu gibi şikayetleri olan kadınların konu ile ilgili uzmanlara başvurmaları hastalığın gidişatını olumlu yönde etkileyecektir.